Avcı Köpek Türleri

Konudaki bilgiler Evcil Köpekler den alınmıştır.

Afgan Tazısı



Temel Özellikleri
Apartman hayatında pek önerilen bir ırk değildir. Evde çok hareketsiz kalacaklarından dolayı geniş bir arazi onlar için daha çok önerilir. İç ve dış ortamda da yaşayabilirler. Ancak daha çok dışarıda özgürce dolaşmayı, evde ise uyumayı tercih ederler.

Cesur, inatçı, tatlı, duyarlı, çok zeki, vakur ama kayıtsız değil, yabancılara karşı kuşkucu ama düşman değil. Eğitim sırasında yumuşak davranılmalıdır.

Neler Yapar?
Vakur, biraz çekingen, fakat çok sevimli, sadık, şefkatli, hassas ve azda olsa dominant karakterlidir. Çoğu zaman, zarif, asil, cesur fakat şüpheci, düşmanca olmayan fakat ilginç bir kral köpeği gibi tanımlanabilir.

Eskiden güvenilmez olarak ün salmalarına rağmen, bugün bu fikir değişmiştir. Eğitilebilmesine rağmen eğer yeterince ciddi davranılmazsa söz dinlemez ve başına buyruk olabilir. Bahçesiz bir evde beslemek ve eğitmek zor olabilir.

Afgan tazısı gün boyu özgürce koşup dolaşabileceği, mümkün olduğunca geniş araziyi ve açık havayı çok sever. Günde en az yarım saat serbestçe koşma ihtiyacı hisseder.

Kökeni
Çok eski çağlardan beri yaşayan bir ırktır. Mısır'da bulunan papiruslarda defalarca resmedilmiş ve Kuzey Afganistan da 4000 yıldan daha fazla süredir var olduğu bildirilmiştir.

Irk yüzyıllarca iyi korunmuş ve bulunduğu bölgenin dışına çıkarılması yasaklanmıştır. Bu nedenle ancak 20. yüzyılın başında kaçak olarak Avrupa ya sokulmuştur.

Çoban ve av köpeği olarak kullanılmıştır. Bu avlar geyik, yaban keçisi, kurt ve kar leoparı bile olmuştur. Çoban köpekliğini de uzun zamanlar yapmışlardır. Afgan tazısı fazlasıyla hızlı ve çevik olduğu için bugün bahis ve oyun amaçlı yarışmalarda sıklıkla kullanılmaktadır. Yoğun tüy yapısı onu aynı zamanda dış ısıdan da korur.

Aristokrat görüntüsü dolayısıyla Amerika ve Avrupa da lüks köpekler sınıfına girmektedir.

Alpine Dachsbracke



Temel Özellikleri
Alpine Dachsbracke, avda dik başlı ve hırçın, diğer zamanlarda sıcak ve duygulu bir köpektir. Ev içinde yaşamaya uygun değildir. Westphalia Dachsbracke'yle birlikte Dachsbracke ismiyle tek bir ırk olarak da sınıflandırılır.

Neler Yapar?
Yaban tavşanı, tilki, geyik ve yaban domuzu avına uygundur. Vurulan kuşları geri getirir. Sarp arazilerde gayet iyi çalışır, dağlarda çeviktir ve kolay kolay yorulmaz. Koku alma duyusu gelişmiştir. Avın kokusunu uzun mesafeden alabilir.

Kökeni
18. Yüzyıl'ın sonundan beri bilinen bu cinsin ırk standartları, resmen 1896'da kabul edilmiştir.

Ariegeois


Temel Özellikleri
Ariegeois, hafif, gösterişli ve güzel bir köpektir. Av sırasında tutkulu, aile içinde sakin ve duyguludur. Evde uyuması gerekir. İyi huylu. Koklayarak iz sürer.

Neler Yapar?
Düzlüklerde, tepelerde veya kayalık bölgelerde yabani tavşan avında ustadır. Hızlı ve güçlüdür. Çok güçlü bir sesi vardır. Adımları hafiftir ve koku alma duyusu gelişmiştir. Bu özelliklerine rağmen sadece Fransa’nın güneyinde bilinen ve kullanılan bir cinstir.

Kökeni
Blue de Gascone, Gascon Saintongeois ve Briquet cinslerinin çiftleştirilmesiyle Ariége bölgesinde geliştirilmiş bir cinstir. Ortaya çıktığı tarih 1912'dir.

Alman Spanieli


Temel Özellikleri
Geniş yüzlü, sağlam yapılı, orta boyutlu bir köpektir. Efendisine karşı duygulu ve itaatkardır, ancak av alanında şiddetli, katı ve inatçı bir yapısı vardır. Avının gırtlağına atılır.

Neler Yapar?
En çetin arazilerde, özellikle tilki ve yaban tavşanı avında kullanılır. Karlarla kaplı, çamurlu ve sulak arazilerde avlanmanın üstesinden kolayca gelebilir.

Avın varlığını farkedince durur, oturur ve avcıyı uyarır. Özellikle cesur ve dayanıklı bir köpektir.

Kökeni
1900'lerin başında, Alman Köpek Yetiştiricisi Frederick Roberth tarafından geliştirildi. Roberth, ava yatkın küçük ve orta büyüklükte uzun tüylü köpekleri çiftleştirmiştir. Ancak, ortaya çıkan birleşimin tam olarak nasıl elde edildiği ve hangi köpek türlerinden yararlanıldığı bir sır olarak kalmıştır.

Amerikan Tilki Tazısı



Temel Özellikleri
İngiliz kuzenine benzeyen Amerikan Tilki Tazısı, yetiştiricileri tarafından daha hafif, koku alma duyusu daha gelişmiş ve av alanında daha hızlı bir cins olarak yetiştirildi.

Av alanında gerçek bir savaşçıdır. Başka zamanlarda tatlı ve duygulu bir köpektir. Evde uyuması gerekir.

Neler Yapar?
Bu köpekler 17. Yüzyıl'da Kızılderilileri arayıp bulmak için kullanıldı. Ancak, daha sonraları etkin ve yorulmak bilmez bir vahşi hayvan avcısı haline geldi.

"200 kilometre karelik bir alanda, sabahın erken saatlerinden gece yarılarına kadar koşabilir ve akşam eve çoşkusundan bir şey kaybetmemiş olarak dönebilir." şeklinde tanımlayanlar vardır.

İlginç bir not olarak, öyle melodik bir sesle havlar ki, çıkardığı ses tonu birçok popüler şarkıda kullanılmıştır.

Kökeni
Bu köpek, 1650'de Amerika'ya getirilen İngiliz tazılarından türetildi, birkaç yüzyıl sonra Lafayette tarafından George Washington'a armağan olarak gönderilen bir Fransız tazısıyla çiftleştirildi. Biri Fransız diğeri İngiliz olan bu iki cins birleşerek, Amerian Tilki Tazısı'nı oluşturdular.

Avusturya Tazısı



Temel Özellikleri
Orta büyüklükte vakur görünüşlü bir köpektir. Duyarlı, itaatkar, av sırasında ciddi, aileye karşı duygulu. Evde uyuması gerekir. İyi huylu, koklayarak iz sürer.

Neler Yapar?
İyi bir koşucudur. Mükemmel bir koku alma duyusu vardır. Her türlü avı bulmak için kullanılır.

Kökeni
Avusturya’nın yerlisidir.

Basenji



Temel Özellikleri
Neşeli, duygulu, çocuklara karşı sabırlı. Hiç bir kötü kokusu olmayan son derece temiz bir köpektir. Köpekler arasında ender görülen bir özelliğe sahiptir: Havlamaz.

Diğer bir çok ırktan farklı olarak dişiler yılda iki kez değil, bir kez kızgınlık gösterir. Basenji havlamaz fakat duruma göre pek çok farklı ses çıkararak kendini ifade edebilir.

Basenji, kökeni Mısır'dan gelen en eski ırklardan biridir. Tazıların bir alt grubu olan "Sighthound"ların bir üyesi olan Basenji, atletik, küçük ve zarif
bir köpektir.

Basenji yeterli egzersiz yaptırılırsa bir apartman dairesinde yaşayabilir. Ilıman iklimler hariç ev dışında yaşayamaz. Ev içinde çok aktif olan bu ırk için ideal yaşam ortamı küçük bahçeli bir evdir. Üç veya daha fazlası birlikte çok daha mutlu ve uyumlu yaşayabilen Basenji'ler kendi aralarında kavga etmezler.

Günlük egzersiz gereksinimi fazla olan bir ırktır. Uzun yürüyüşler, yorucu egzersizler ve oyunlarla hem fiziksel hem zihinsel açıdan dinç tutulmadığı takdirde şişman ve tembel bir köpeğe dönüşme eğilimi vardır

Neler Yapar?
Basenji zeki, meraklı, bağımsız, sevecen, canlı bir karaktere sahiptir. Profesyonel kişiler tarafından erken dönemde ele alınırsa yüksek eğitim potansiyeline sahiptir.

Her zaman oyuna hazır, hızlı, kıvrak ve oyun sırasında yorulmak nedir bilmeyen nazik bir köpektir. Fakat sıkıldığında çevreye zarar verebilir. Ayrıca çiğnemeyi seven bir köpek olduğu için oyalanacağı değişik oyuncaklar olması çevreye zarar verme riskini azaltır.

Basenji temiz, köpek kokusu olmayan ve çok az tüy döken, allerji problemi olan insanlar için ideal bir ırktır. Bir Basenji ile sahibi arasında ortaya çıkabilen uyum problemleri genellikle sessiz bir köpeğin çok hareketli olabileceğinin tahmin edilmemesinden kaynaklanır.

Congo köpeği, Congo Terrier olarakta tanınan Basenjiler ıslak havaları sevmez. Gerçek gözyaşlarıyla ağlar, ağaçlara tırmanır, ayılar gibi sarılır, kuşlara sezdirmeden sinsice yaklaşır ve bir kedi gibi kendini temizler.

Tarihçesi
Basenji, bilinen en eski köpek ırklarından biridir ve kökeni antik Mısır'dan gelmektedir. 5000 yıl öncesinden kalan Mısır mezarlarında ve duvar resimlerinde Basenji'ye benzeyen köpek resimleri bulunmakla birlikte, aslında ırk piramitlerin kendisinden bile yaşlıdır.

Eskiden Afrika'da ormanlarda insanlara rehberlik yapan, vahşi hayvanları uzaktan bildiren Basenji, aynı zamanda aktif bir av köpeği olarak görev yapmıştır. Avrupa'dan Afrika'ya giden ilk insanlar tarafından keşfedilen Basenji, bütün köpeklerin distemper hastalığına yakalanıp ölmesi nedeniyle Avrupa'ya 1800'lü yıllardan 1934'e kadar getirilememiştir.

İlk kez 1934'te İngiltere'ye başarılı bir şekilde götürülen Basenjiler İngiliz yetiştiriciler tarafından saf olarak yetiştirilmiş ve tüm dünyaya yayılmıştır. Basenji 1943'te AKC tarafından resmi olarak tazıların bir alt grubu olan "Sighthound" olarak kabul edilmiş ve kayıtlara geçmiştir.

Basenjilerin başlangıçta yurt dışına çok büyük zorluklarla ve az sayıda çıkarılması nedeniyle genetik kalıtsal hastalıklara yatkınlığı vardır. Bu yüzden 1980'lerde gen havuzunu genişletmek amacıyla Afrika'dan yeni köpekler getirilmiş ve bu sayede daha önce tanınmayan siyah gölgeli kürk yapısına sahip köpekler gen havuzuna dahil olmuştur.

Bavyera Dağ Tazısı



Temel Özellikleri
Bavyera Dağ Tazısı, hafif ama kaslı bir köpektir. Canlı, cesur, av sırasında itaatkar, efendisine karşı çok duygulu. Evde uyuması gerekir. İyi huylu. Koklayarak iz sürer.

Neler Yapar?
Bavyera’nın engebeli arazisine uygun olarak yetiştirilmiştir. İçgüdüleri gelişmiş, çevik bir köpektir. Yabani tavşanların izini sürmekte ve kuş avında kullanılır.

Kökeni
Eski Bavyera tazısı ile Tyrolean tazısının çiftleştirilmesiyle geliştirilmiştir.

Billy



Temel Özellikleri
Billy, estetik bakımdan çok dengeli, seçkin, soylu, güçlü ve hafif bir köpektir. Gururlu, cesur, itaatkar ve yorulmak bilmez bir avcıdır. Av alanında, uzaktayken biraz kavgacılık eğilimi vardır.

Neler Yapar?
Mükemmel bir geyik avcısı olarak bilinir. Vadilerin içinden yankılanarak geçen çok hoş bir sesi vardır ve gördüğü avın önemini ses tonundaki değişikliklerle ifade edebilir.

Kökeni
Uzun bir zaman önce unutulmuş mükemmel bazı av köpeği cinslerinin çiftleştirilmesiyle elde edilmiştir. Bu köpekler şunlardır: Ceris (yabani tavşan ve kurt avında kullanılan beyaz ve portakal renkli bir köpek), Montaimboeuf (sağlam ve hızlı bir yaban domuzu avcısı), Larrye (koku alma duyusu çok gelişmiş bir tazı).

Borzoi



Temel Özellikleri
Uysal, çekingen, inatçı, sessiz, son derece sadıktır. Evde uyuması gerekir. İyi huyludur.

Ne Yapar?
Koklayarak iz sürer. Bir zamanlar yırtıcı bir kurt avcısıydı. 19. yüzyılda güzel görünüşü sayesinde insana eşlik eden soylu bir köpek haline geldi. Ev hayatına uyum sağlayabilir, ancak sık sık dışarı çıkarılmalıdır.

Kökeni
Bir Rus soylusu tarafından 1600 yılında Arabistan’dan getirildi. Daha sonra borzoi ve Lapp kızak köpekleri ile çiftleştirildi.

Basset Hound



Temel Özellikleri
Sakindir ama ürkek değildir. Efendisine karşı duygulu, çocuklara karşı dostça davranır. Isırmaz. Biraz inatçı olabilir. Güzel sesi vardır.

Neler Yapar ?
Gerek açıktaki, gerekse inlerindeki hayvanları avlar. Tilki, yaban tavşanı, opossum (keseli sıçan) ve sülün avlamakta kullanılır. Mükemmel bir koku alma duyusu vardır, fakat refleksleri biraz zayıftır.

Birleşik Devletler’de bir geliştirme döneminden sonra iyi huylu ve insana eşlik eden bir köpek olarak uluslararası alanda tanınmıştır. Evleri korur. Evde uyuması gerekir. İyi huyludur. Koklayarak iz sürer.

Kökeni
Bloodhound’dan türetilmiş oldukça eski bir cinstir. Shakespeare basseti şu şiirsel imgeyle betimlemiştir. “Kulakları sabah çiğlerini süpürür.” Paris Köpek Sergisi’nde tanıtıldığı 1863 yılında şöhrete kavuşmuştur.

İngiltere’de de popüler olmuş ve 1883’de Köpek Klübü tarafından bir cins olarak kabul edilmiştir. İngiltere’de köpek yetiştiricileri arasında canlı bir tartışmaya neden olmuştur. Bir kısmı bu köpeği av köpeği olarak yetiştirmek isterken , diğer bir kısım onu insanlara arkadaşlık eden bir köpek olarak yetiştirmek istemiştir. Bu iki tartışma grubuna daha sonra Amerikalı köpek yetiştiriciler de katılmış ve onu avcı niteliklerini koruyan ve insana arkadaşlık eden bir köpek olarak geliştirmeye karar vermişlerdir.

Amerikan Köpek Kulübü tarafından 1964 yılında bir cins olarak kabul edilmiştir.

Beagle



Temel Özellikleri
Beagle herkesi seven, nazik, tatlı, hayat dolu ve meraklı bir köpektir. Mutlulukla kuyruk sallar, sosyaldir, cesurdur ve akıllıdır. Sakin ve sevecendir. Çocuklarla mükemmel anlaşır, genelde diğer köpeklerle de arası iyidir, ama kedi gibi diğer hayvanlarla ve ev hayvanlarıyla küçüklükten beri sosyalleşmemişlerse yalnız bırakılmamalıdır.

Beaglelar ne istediklerini bilirler. Kararlıdırlar, gözlemcidirler ve sakin, sıkı bir şekilde terbiye edilmelidirler. Bu cins yalnız bırakılmayı sevmez. Eğer uzun süre evde olmayacaksanız, iki tane almanız tavsiye edilir. Genellikle Beagle yüksek sesle ulur.

Beagle'lar kendi burunlarının dikine gitmeye eğilimlidirler. Eğer etrafı çevrili olmayan bir alanda onları serbest bırakırsanız, çevreyi keşfetmek için uzaklaşabilir.

Tüyleriyle ayırt edilebilen iki ayrı tipi vardır. Biri yumuşak, diğeri sert tüylüdür.

Neler Yapar?
Yaban tavşanı, sülün ve bıldırcın avında uzmanlaşmıştır. Ancak balık avında da kullanılır. İnsana eşlik eden köpek olarak da olumlu bir şöhrete sahiptir.

Ayrıca mükemmel bir narkotik arama köpeği ve harika bir aile dostu olmuştur. Malesef, genellikle şekli değişmediği ve ufak olduğu için, sıklıkla tıbbi deneylerde kullanılırlar.

Çok aktif olan bu ırk evde yaşayabilir. Ancak aktivite için haraket edebileceği bir ortama ihtiyacı vardır.
Enerjik bu köpeğe mutlaka oynayabileceği bir alan bulunmalı ve düzenli günlük yürüyüşler yaptırılmalıdır. Ancak tasmasız dolaştırılması tavsiye edilmez. Çünkü başka hayvanların peşinden gidebilir.

Kökeni
Bu cins muhtemelen Elizabeth çağında Harrier ile Eski İngiliz Tazısı'nın çiftleştirilmesiyle geliştirildi.

Minyatür bir türü de vardır. Elizabeth Beagle’i denilen bu türün yüksekliği 30 cm. kadar, ağırlığı ise 10 kg. dır. Geçmişte avcılar bu minyatür köpeği atlarının terkisinde ava götürürlerdi.

Bloodhound



Temel Özellikleri
Bloodhound, uzun yüzü, sarkık kulakları ve kırışık derisi ile güçlü bir tazıdır. Yüzündeki sarkık deri Bloodhound'a mağrur, ama hüzünlü bir ifade verir. Yüzündeki kırışıklıkların koku partiküllerini burna kanalize ettiği söylenir.

Bloodhound yeterince egzersiz imkanı sağlandığında apartman dairesinde de yaşayabilir. Orta büyüklükte bir bahçe gereksinimlerini karşılayacaktır.

Bloodhound koşmaya bayılır ve bol egzersize gereksinimi vardır. Ancak ilginç bir koku yakalarsa sizi dinlemesini sağlamakta güçlük çekebilirsiniz. Tam erişkin olmadan eklemlerine ekstra stres yükleyen egzersizlerden kaçınılmalıdır.

Kısa tüyleri temiz ve bakımlı tutmak için tüm gereken haftalık fırçalamalardır. Kulakların içi sık sık kontrol edilip temizlenmelidir. Bloodhound'ların bazı insanlara hoş gelmeyen belirgin bir köpek kokusu vardır.

Neler Yapar?
Bloodhound kibar, sabırlı, asil ve sevgi dolu bir köpektir. Çocuklarla arası mükemmeldir. Tamamen iyi huylu bir arkadaştır. Bu köpekler çocukların üzerine tırmanmasına izin vererek öylece yerde yatabilir. Ancak köpeğe karşı adil olmak için çocukların bu sabırlı arkadaşı çok sıkıştırmamasını sağlamak gerekebilir.

Gençken oldukça enerjik ve bağımsızdır. Disiplinli ancak yumuşak bir eğitim gerekir. İnatçı olabilir. Bu ırkın sahipleri eğitim sırasında tecrübe ve bol sabıra ihtiyaç duyar. En önemlisi tutarlı olmaktır. Bu köpekler asık suratla neler elde edebileceklerini bildiklerinden bunu sonuna kadar kullanmak isteyebilirler. Fazla itaat beklenmemelidir.

Doğal olarak kibar hayvanlar olmalarına rağmen kendilerine has bir düşünme tarzları vardır. İtaat etmektense kendi başlarının dikine gitmeyi tercih ederler. Erkekler 1-2 yaşından önce olgunlaşmaz. Bu dönemde uygun yönlendirme ve kontrolle mükemmel bir köpeğe dönüşürler.

Bazı Bloodhound'lar çekingendir. Bu nedenle erken yaşta sosyalleştirme çok önemlidir. Nadiren saldırganlaşır. Bazen aynı cinsiyetteki köpeklerle kavga etme eğiliminde olsalar da insanları çok severler.

Bazıları eve sahipleri yokken kimseyi sokmaz. Bazısı ise iyi bekçi köpeğidir. Bloodhound'un uluma eğilimi vardır. Her yeri ve her şeyi koklama ve iz peşinde evden uzaklaşma gözlenebilir. Bu ırk bir haftalık izleri bile takip edebilme yeteneğine sahiptir. Öylesine kararlıdır ki 100 mil boyunca izi takip ettiği olmuştur.

Bloodhound dünya çapında ünlü bir iz sürme köpeğidir. Bloodhound'un bulduğu izler mahkemelerde delil olarak kabul edilmektedir. Çevresi çitlerle çevrili bir bahçede olmazsa ilginç bulduğu bir koku peşinden alıp başına gidebileceğinden sürekli kontrol altında tutulmalıdır.

Tarihçesi
Bu ırk en az bin yıllıktır. Belçika'daki St. Hubert keşişlerince mükemmelleştirilmiştir. Daha sonra Normanlarca İngiltere'ye oradan da Amerika'ya götürülmüştür.

Ayrıca Flemish Tazısı olarak da bilinir. Dünya çapında Amerikan Coonhound, İsveç Jura Tazıları, Brezilya Fila Brasileiro, Bavyera Dağ Tazısı ve pek çok benzer köpek ırkı kökenini bu ırktan alır. Bugün tüm Bloodhound'lar siyah ve ten rengi ya da kızıldır; ancak Orta Çağlarda diğer tek renklerde de mevcuttular. Orta Çağ Avrupa'sında var olan beyaz tipine Talbot Tazısı denmekteydi.

Bloodhound avı öldürmektense onu bulmayı amaçlar. Av hayvanları, kayıp kişiler, suçlular ve kaçak kölelerin izlerinin sürülmesinde kullanılmışlardır. Bu gün bu ırk hem iz sürücü hem de eşlik eden bir köpek olarak kullanılmaktadır. Yumuşak huylu olsa da itaat eğitiminde pek başarılı değildir.

Kayıp çocukları, gömülü madenleri ve defineleri bulma konusunda çok başarılıdır.

Chiens Francaises



Temel Özellikleri
Zarif, kaslı, dengeli bir köpektir. Zeki bakışlı bir yüz ifadesi vardır. Av sırasında atak, cesur ve amansız, fakat ev içinde duygulu, sakin, sessiz, ve itaatkardır. Yine de ev dışında yaşarsa daha rahat edecektir.

Neler Yapar?
Profesyonel bir av köpeğidir. Her tür ava ilgi duyarsa da uzmanlık alanı geyik avcılığıdır. Koklayarak iz sürmede iyi işler çıkarır.

Kökeni
Gascon ve Saintongeois cinsi köpeklerin ingiliz Tilki Tazısı'yla çiftleştirilmesiyle elde edilmiştir. Bir cins olarak resmen 1957'de kabul edilmiştir.

Chiens Francaises cinsi köpekler temel kökenleri ve karakteristik özellikleri aşağı yukarı aynı olmakla beraber kendi içlerinde birkaç cinse ayrılırlar. Bu farklılık en belirgin olarak tüy renklerinden gözlenebilir.

En yaygın olanı siyah-beyazdır, onu üç renkli olanı izler ve nihayet siyah-portakal renkli olanı vardır. Gösterilerde küçük ayrıntılar dışında aynı stadarta göre ve kuşkusuz tüy renklerine göre değerlendirilirler.

Çatalburun



Temel Özellikleri
Munis, sevecen ve itaatkar köpekler. Sahiplerinin sözünden çıkmıyor, efendilikleri ile biliniyorlar. Ama ortak bir dertleri var: Sanki tam ortadan ikiye bölünmüş gibi duran, çirkin mi çirkin burunları. Bu yüzden de onlara "Çatalburun" deniyor.

Bu kusurları aynı zamanda en büyük avantajları. Bu sayede sanki iki burunları varmış gibi daha iyi koku alıyorlar, çirkinlikleri onları diğer bütün köpeklerden üstün kılıyor.

Neler Yapar?
Uzun süre sakin kalabilmeleri Çatalburunları mükemmel av arkadaşları yapıyor. Ancak hem yerde, hem de havada koku sürebilme yetenekleri, gözlerinden okunan zekalarıyla birleşince Çatalburunlar sadece av köpeği değil aynı zamanda ideal narkotik, arama-kurtarma ve polis köpeği (K9) adayları. Durumun farkına varan Emniyet Genel Müdürlüğü, Tarsus’a ekip yollayarak Ankara Gölbaşı’ndaki köpek eğitim tesislerine hemen bu köpeklerden aldı.

Ferma av köpeklerinin geçerliliğinde en önemli faktörlerden biridir. Avın yerini bulup belirleyerek avı ürkütmeden ama avcıyı da haberdar edecek şekilde köpeğin yaptığı harekete denir. Ferma Tarsus çatalburun köpeklerince iki şekilde yapılmaktadır. Erkeklerin %89,18'i donarak ferma yapmakta, %86,48'i ayak kaldırarak ferma yapmaktadır. Hem ayak kaldırarak hemde donarak ferma yapan erkek sayısı %75,67'dir. Dişilerde ferma hareketi ise %88'inde donarak, %80'inde ayak kaldırarak yapılmaktadır. Dişilerin her iki ferma şeklini gösterme oranı ise %68'dir. Hem dişi hem erkek bireylerin tamamı her iki ferma şeklinden birini mutlaka yapmaktadır.

İncelenen çatalburunların genelinde ev halkının dışındaki insanlarla da ve özellikle çocuklarla hemen samimi tavırlar geliştirdikleri gözlemlenmiştir. Çocuklarla oynamayı sevmeleri bu ırkın hasta çocuklarla ilgili rehabilitasyon kapsamında kullanılabileceğini göstermektedir. Dişi ve erkeklerin geneline bakıldığında %90'ının üzerinde çocuklarla iyi ilişkiler kurdukları belirlenmiştir.

Kökeni
Çatalburun av köpekleri Tarsus ve civar köylerde uzun yıllardır av köpeği olarak besleniyor. Sayılarının bugün itibarıyla 200 kadar olduğu tahmin ediliyor. 20 tanesi Tarsus Belediyesi’nin hayvan barınağında koruma altında. Mersin’de "Çatalburun" denilen köpekler yurtdışında ise Turkish Pointer olarak tanınıyor.

Halkımız tarafından yapılan bilinçsiz çiftleştirmeler sonucunda orijinalliğini kaybetmiş olan “Tarsus Çatalburun” köpeğinin ırk ıslahı ile ilgili olarak, literatür ve bilimsel kaynak araştırmaları ve gen etütleri yapılmış, İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi ve Tarsus Belediyesi ile koordineli çalışmalar neticesinde Türkiye’deki orijinale en yakın örnekleri tespit edilip toplanarak bir damızlık kolonisi oluşturulmuştur.

Bu çalışma ile bilinçli ve bilimsel çiftleştirmeler sonucunda orijinal Çatalburun ırkı köpek elde etmek hedeflenmiştir. Bir Türk köpeği olan Çatalburun ırkı köpeğin dünya bilim çevrelerine tanıtılması, ayrıca Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı çalışmalarıyla dünya köpek ırkları literatürüne “Türk ırkı Tarsuslu Çatalburun” köpeği şeklinde bilimsel adıyla kabul ettirilmesi planlanmaktadır.

Ancak Çatalburunların resmi anlamda ırk ıslahı yapılmadığı için resmi listelerde adı geçmiyor. Çünkü Tarım Bakanlığı köpekleri hálá tip olarak tescil etmedi. Türkiye’ye özgü bu özel hayvanların araştırılması ve tanınması için Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü’nün listesine alınmaları gerekiyor.

Çatalburun köpekleri Tarsus ve yakın çevresindeki avcılarımız tarafından kullanılmakta ve yerel bir av köpeği olarak bilinmektedir. Bu köpek ırkı üzerinde herhangi bir bilimsel araştırma yapılmamıştır. Türkiye'de yapılan tek ciddi çalışma, Tarsus Mustafa Kemal Anadolu Lisesi Öğrencilerinin hazırladığı iki projedir.

Tarsuslu üç lise öğrencisinin hazırladığı Çatalburun Projesi, TUBİTAK Liselerarası Proje Yarışması’nda (2002) birinci oldu. Biyoloji öğretmenleri Ümit Remzi Dinçer’in danışmanlığında hazırlanan iki aşamalı projede yarısı dişi 80 köpekle çalışıldı. Köpeklerin boy, kilo, kuyruk, kulak gibi ölçümleri yapıldı, Çatalburun ortalamaları çıkarıldı. Tarsus Mustafa Kemal Anadolu Lisesi Biyoloji öğretmeni Dinçer köpeklerin tescil edilmesi için Tarım İl Müdürlüğü’ne sürekli dilekçeler verdiğini ama henüz bir sonuç alamadığını söylüyor.

Tarım Bakanlığı’nın ataletine rağmen Çatalburun köpekleriyle ilgili çalışmalar yok değil. Bunlardan bir diğeri de TRT’ye ait. Kurumun internet sitesinin TRT market bölümünde Çatalburunlar üzerine bir belgesel CD’si satılıyor.

Belgeselde yıllardır bu köpeklerle yaşamış Tarsuslu avcılar Çatalburunları anlatıyor. Köpeklerle ilgili bir başka çalışma da Tarsus’ta faaliyet gösteren Berdan Tarih ve Kültür Vakfı. Vakıf bu özel hayvanlarla ilgili bir kitap hazırlığında.

Dachshund (Sosis)



Temel Özellikleri
Üç ayrı türü vardır: Kısa tüylü, uzun tüylü ve tel tüylü. Biz en eski ve ve diğer türlerin de atası olan kısa tüylü olanı temel alacağız. En sık görüleni kısa tüylü olanıdır. Bakışlarında enerjik ve dostça bir ifade vardır. Cesur, inatçı, neşeli, duygulu, kompkleksizdir.

Neler Yapar?
Hayvanları ininde yakalabilen bir köpektir. Büyük Britanya, Almanya ve İsviçre'de av sporu için kullanılır. Ancak köpek yetiştiricilerinin çoğu bu cinsi zeki ve canlı bir insan dostu olarak çoğaltmayı amaçlarlar. Dachshund, havlama eğilimi yüksek bir köpek olduğu için bekçi köpeği olarak da kullanılır.

Kökeni
16. Yüzyıl'da yaygınlaştı, 19. Yüzyıl'ın sonunda mükemmelleştirildi. Bir firavunun mezarında resminin görülmesi geçmişinin belki 5000 yıl önceye kadar uzandığını göstermektedir. En eski cinsin ismi Teckel'dir ve Almanlar bu tarihi Mısırlı ismini muhafaza etmişlerdir.

Dachshund cinsi köpekler temel kökenleri ve karakteristik özellikleri aşağı yukarı aynı olmakla beraber kendi içlerinde birkaç türe ayrılırlar. Bu farklılık en belirgin olarak tüy renkleri ve yapısından gözlenebilir.

Uzun Tüylü Dachshund, kısa tüylü türden daha sakin ve uysaldır, daha az havlar. Yumuşak, ipeksi ve parlak tüyleri gövdesinin altına kadar uzanır. Tüylerinin kalınlığı onu soğuktan korur. Her gün fırçalanması gerekir. Muhtemelen, kısa tüylü türün bir spanyelle çiftleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Güzelliği nedeniyle, neredeyse sadece insana arkadaşlık eden köpek olarak kullanılır.

Tel Tüylü Dachshund, yaklaşık yüz yıllık bir türdür. Kısa Tüylü Dachshund, Schnauzer ve Dandie Dinmont'un çiftleştirilmesiyle elde edilmiştir. Gövdesinin tamamı kaba ve sık tüylerle kaplıdır. İkinci bir tüy tabakası daha vardır. Sakalı sivri, kaşları çalı gibidir. Doğuştan sporcu bir cins olduğu için, uzun yürüyüşlere ihtiyacı vardır, zaman zaman ev dışında tamamen serbest bırakılmalıdır. Ancak, bir apartman köpeği olarak da çok değerlidir.

Fin Tazısı



Temel Özellikleri
Orta büyüklükte, güçlü bir köpektir. İnsan dostudur, av sırasında çok enerjiktir. Evde uyuması gerekir. İyi huyludur. Koklayarak iz sürer. Dayanıklı ve çeviktir.

Neler Yapar?
Yaz aylarında yabani tavşan ve tilki avında kullanılır. Kış aylarını aileyle birlikte geçirir. Finlandiya’da çok aranan bir köpektir. Başka yerlerde pek tanınmaz.

Kökeni
1700’lerden beri bilinen bu cins 18. yüzyılın sonunda Finlandiya’da çok yaygındı.

Grand Bleu de Gascogne



Temel Özellikleri
Güçlü, uzun bir başı vardır. İş başında cüretli, cesaretli ve inatçıdır. Avlanma faaliyeti dışında duygulu ve aristokratik bir görünümü vardır. Çocuklarla iyi anlaşır, fakat apartman hayatına uygun bir köpek değildir. Dışarıda, geniş bir avlu veya arazide yaşamalıdır.

Tüyleri uzaktan çok güzel ve parlak mavi renkte göründüğü için bu ismi almıştır. (Bleu: Mavi)

Neler Yapar?
Kurt avında ve tavşanların yerini keşfetmek için kullanılır. En iyi iz süren köpeklerden biridir. Koku alma duyusunun olağanüstü olmasının yanısıra, avın ne kadar uzaklıkta olduğunu belirtecek şekilde çeşitli tonlarda havlayabilir.

Kökeni
Fenikeliler tarafından Avrupa'ya getirilen bu köpek Gaul'da kendine yuva bulmuştur. Soyu yüzyıllarca Bloodhound kanıyla karışarak mükemmelleşmiştir. Fransa'da ve dünyanın birçok yerinde tazıların en soylusu ve en güçlüsü olarak tanınmıştır.

Greyhound



Temel Özellikleri
Canlı, neşeli, zekidir. Gürültücü ya da saldırgan değildir. Evde uyuması gerekir ve iyi huyludur.

Neler Yapar?
Sıcak bir ortama ihtiyaç duyan, insana eşlik eden bir köpektir. Az tanınan tüysüz bir ırktır.

Kökeni
Bu cinsin kökeni hakkında bir bilgi yoktur. Bazı uzmanlar bu köpeğin Çin kökenli olduğundan kuşkuludurlar; Etiyopya ya da Türkiye kökenli olduğu görüşündedirler.

Grand Gascon Saintongeois



Temel Özellikleri
Grand Gascon Saintongeois, çok iyi gelişmiş siyah burnu, uzun kulaklarıyla aristokrat görünümlü bir köpektir. Cüretli ve dirençlidir. Av alanı dışında çok duyguludur. Çocuklarla iyi anlaşır, fakat apartman hayatına uygun bir köpek değildir. Dışarıda, geniş bir avlu veya arazide yaşamalıdır.

Neler Yapar?
Koku alma duygusu çok gelişmiştir. Estetik bakımdan güzeldir, ayrıca hızlı koşar. Sadece küçük hayvanların değil geyik ve kurtların avlanmasında da kullanılır. Mükemmel bir tazıdır, ancak günümüzde nadiren bulunur.

Kökeni
Baron de Virelade tarafından, Saintongeois, Gascon Bleu, Ari Geois gibi en iyi cins Fransız av köpeklerinin çiftleştirilmesiyle geliştirilmiştir. Kendisini yetiştiren kişinin Virelade'in ismiyle de anılır.