Tiroidit Nedir? Kaç Tür Tiroidit Vardır?

• Tiroid bezinin iltihaplanmasına tiroidit adı verilir. Tiroiditin çeşitleri vardır. Eğer iltihaplanma;
• Bakteri kaynaklıysa; akut tiroidit,
• Virüs kaynaklıysa; subakut tiroidit,
• Bağışıklık sistemindeki bir sorun nedeniyle oluşuyorsa; Hashimoto tiroiditi,
• Doğum sonrası oluşuyorsa; postpartum tiroidit,
• Tiroid bezinde aşırı sertlikle birlikteyse; riedel tiroidit olarak adlandırılır.

Bakteri Kaynaklı Tiroit Bezi İltihabı (Akut Tiroidit)

Tiroid bezindeki bakteri kaynaklı iltihap, hızlı ilerlediği için akut tiroiditi olarak adlandırılır. Hastalığın nedeni genellikle kan ve lenf dolaşımı yoluyla gelen bakterilerin tiroid bezinde iltihaba sebep olmasından kaynaklanır. Hastalığın belirtileri arasında, ateş, üşüme, titreme, çarpıntı, tiroid ve lenf bezinde şişme, ağrı görülür. Tiroid bezi üzerindeki deride kızarıklık da görülebilir.
Bakteri kaynaklı tiroit bezi iltihabının tedavisinde antibiyotik tedavisi uygulanır ve hastanın istirahat etmesi istenir. Eğer hastalık antibiyotikle iyileşmezse cerrahi uygulanır.
Virüs Kaynaklı Tiroit Bezi İltihabı (Subakut Tiroidit)

Virüs kaynaklı tiroit bezi iltihabı, özellikle grip, üst solunum yolu enfeksiyonu gibi virüs kaynaklı enfeksiyonların sonrasında görülür. Bu tür rahatsızlığın en belirgin belirtisi boynun ön bölgesinden görülen ağrıdır. Genelde yutkunma ve öksürmeyle birlikte artan ağrı, kulak ve çene bölgesinde de görülür. Ağrı öncesi halsizlik, çarpıntı ateş ve yutma zorluğu da görülebilir.
Bu hastalığın tanısında tiroid sintigrafisinde bez çok net görülmez. Ultrasonda ise nodüle benzer bir takım alanlar görüldüğünde, nodül tanısı koymak için hastalığın tedavi edilmesi beklenmelidir. Tedavi sonrası hâla bu alan görülüyorsa, nodül ihtimali var demektir.
Hastaların çoğunda iltihap kendiliğinden düzelir. Ancak hastaların %10'nunda kalıcı tiroid bezi yetmezliği (hipotiroidi) gelişir. Özellikle iyot alan hastalarda bu duruma daha çok rastlanır. Tiroid bezi iltihabı geçiren bu hastaların %2'sinde hastalık tekrarlayabilir.
Hashimoto Hastalığı (Hashimoto Tiroiditi)

Hashimoto tipi tiroid bezi iltihabı, nedeni bilinmeyen bir şekilde bağışıklık sistemindeki bir bozukluk sonucu ortaya çıkar. Bu rahatsızlık, tiroid bezi yetmezliğinin en büyük sebebidir. Rahatsızlığın başlarında bezde büyüme görülür, daha sonra bez, küçülerek neredeyse yok olur. Tam olarak nedeni bilinmese de aşağıdaki faktörlerin hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir:
1. Genler

Hastalığın tam sebebi bilinmemekle birlikte genetik yapının rol oynadığı görülmüştür. Yapılan araştırmalarda, hastalığa sahip olanların ailelerinde tiroid veya bağışıklık sistemi hastalıkları saptanmıştır. Ailede bu tarz rahatsızlığa sahip olanlar varsa diğer üyeler de test yaptırmalıdır.
2. Hormonlar

Hashimoto, kadınları erkeklerden 7 kat daha fazla etkiler. Bu durumun temelinde **** hormonları rol oynar. Dahası, bazı kadınlar doğumu takip eden bir yıl içerisinde tiroid rahatsızlıkları geçirir. Bu durumun zamanla düzelmesine rağmen, bu tarz bir rahatsızlık yaşayan kadınların %20’si, gelecekte Hashimoto geliştirir.
3. Aşırı İyot Tüketimi

Araştırmalar, bazı ilaçların ve aşırı iyot alımının da hastalığı tetiklediğini ortaya koymuştur. İyotun çok tüketildiği ülkelerde rahatsızlığa daha sık rastlanır.
4. Radyasyona Maruz Kalma

Araştırmalar; Çernobil, Japonya’ya atom bombası atılması gibi olaylar nedeniyle ve Hodgkin’s Hastalığı’nın tedavi edilmesi amaçlı radyasyona maruz kalan insanlarda tiroid hastalıklarının oranının arttığını göstermiştir.
Hashimoto Tiroiditi’nin Belirtileri

Hashimoto Tiroiditi’nin belirtileri ilk başta hafiftir ya da belirtilerin gelişmesi yıllar alabilir. Hastalığın ilk belirtisi, guatr olarak adlandırılan büyümüş tiroiddir. Guatr, boynun ön tarafının şişmesine neden olabilir. Büyük bir guatr, yutmayı zorlaştırabilir. Diğer belirtiler ise şunlardır:

• Kilo Alımı
• Yorgunluk
• Yüzde Solgunluk veya Şişkinlik
• Eklem ve Kas Ağrısı
• Kabızlık
• Üşüme
• Hamile Kalmada Zorluk
• Saç Dökülmesi veya İncelmesi, Kırılması
• Düzensiz veya Ağır Adet Dönemleri
• Depresyon
• Yavaşlamış Kalp Atış Hızı

Hashimoto Tiroiditi’nin belirtileri birçok farklı hastalık belirtisiyle ortak olabileceği için etkileri görür görmez doktorunuza başvurmanız, teşhis ve tedaviyi hem erkene alacak, hem de kolaylaştıracaktır.
Hashimoto Tiroiditi’nin Tedavisi

Şu an için Hashimoto Tiroiditi’nin tedavisi bulunmamaktadır. Ancak ilaçlarla düzenlenen hormon seviyeleriyle normal metobolizma değerleri yeniden kazanılabilir. Hastalığın tedavisinde kullanılan dozlar, aşağıdaki faktörlere göre doktor tarafından ayarlanır:

• Yaş
• Ağırlık
• Hipotiroidizm Şiddeti
• Diğer Sağlık Sorunları
• Sentetik Tiroid Hormonuyla Etkileşime Girebilecek Bazı İlaçların Kullanımı

Doktorunuz TSH (Tiroid Uyarıcı Hormonu) değerlerinizi devamlı takip ederek, tedavi boyunca doğru dozajı almanızı sağlayacaktır çünkü tiroid hormonları, vücutta çok yavaş işler ve belirtilerin kaybolması ve guatrın küçülmesi birkaç ayı bulabilir. Ancak küçülmeyen guatrlar bazen tiroid bezinin alınmasını gerektirebilir.
Doğum Sonrası Oluşan Tiroid Bezi İltihabı (Postpartum Tiroidit)

Doğum sonrası kadınlarda görülen tiroid bezi iltihabı bağışıklık sistemindeki bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkar. Genelde genetik eğilimi ve ailelerinde otoimmun tiroid hastalığı olan, anti-TPO antikoru yüksek ve tip 1 şeker rahatsızlığı olan kadınlarda daha sık görülür. Bu nedenle bu tür rahatsızlığı olan kadınlar hamilelik öncesi gerekli testleri yaptırmalıdır. Hastaların bazılarında kalıcı tiroid yetmezliği, yaklaşık %50'sinde ise devam eden guatr görülür.
Hipotiroidizm, yani tiroid yetmezliği, % 25 oranında hastada kalıcı olur ve hastaların yaklaşık yarısında devam eden bir guatr vardır. Bu hastalarda tiroid hormon ilacı tedavisi uygulanır.
Tiroid Bezinde Aşırı Sertlikle Birlikte Görülen Tirioditi (Riedel Tiroiditi)

Tiroid bezinin aşırın sert hale geldiği bu hastalıkta, nefes darlığı ve yutma bozuklukları ortaya çıkar. Hastalıkta, boyunda ağırlık hissi ve guatr belirtileri vardır. Hastaların %25'inde tiroid bezi yetmezliği görülebilir. Hastalık, iğne biyopsisi ile teşhis edilir. Tedavide ise kortizon ve nefes almayı kolaylaştırmak için cerrahi tercih edilebilir.